刘延东在第一次全国可移动文物普查总结电...
Бахай ш?тлэг нь бие даасан, дотроо урсгалг?й, дэлхий даяар 7 сая гаруй с?сэгтэнтэй шашин юм. Бахай ш?тлэгийн с?сэгтн??дийг Бахай х?н буюу Бахайчууд гэх ба ?н??д?р дэлхийн 235 улс орон, тусгаар тогтносон газар нутагт 2000 гаруй ?ндэстэн, ястан, т?рхт?нг??дийн дунд тус шашин т?гэн дэлгэрсэн байна. 1992 оны Британника толь бичигт Бахай Ш?тлэгийг газарз?йн хувьд Христийн шашны дараа хоёрдугаарт орох хэмжээний ?рг?н тархацтай хэмээн тодорхойлжээ. Тус Ш?тлэг нь 1844 онд ?н??гийн Иран улсад анх ??ссэн ба ??рийн гэсэн ном судар, хуулиуд, календарь, тэмдэглэлт Ариун ?др??дтэй.
Ш?тлэг
[засварлах | кодоор засварлах]Дэлхийн томоохон шашнуудын ?ндэслэгчид болох Кришна (Хинду шашин), Будда, Зороастер (Зороастрианизм), Моисей (Иудейзм), Ес?с Христ (Христийн шашин), Мухаммед (Исламын шашин) нар нь Бурханаас илгээгдсэн тэнгэрлэг Багш нар ба тухайн ?еийн нийгмийн х?гжлийн т?вшинд нь тохирсон сургаал, хуулиудаар х?н т?р?лхтнийг гэгээр??лэхээр ирсэн хэмээн Бахайн Ш?тлэгт сургадаг. Харин ?н??гийн цаг ?ед зориулсан сургаал, хуулиудыг Баб болон Бахаулла гэсэн ихэр хоёр Тодруулагч авчирсан гэж тус Ш?тлэгт ?здэг юм. М?н цаашид ч Бурханы шинэ Тодруулагч буюу Багш заларч “ямагт дэвшин х?гжих иргэншил”-д зориулсан удирдамжийг авчирна гэдэгт Бахайчууд итгэдэг. Баб (Араб. “??д хаалга”) 1844 онд анх Бахай Ш?тлэгийг ??сгэжээ. Т??ний гол зорилго нь удахг?й залран ирж х?н т?р?лхтнийг даян дэлхийн энх тайванд х?ргэх ??р нэгэн Багшийг х?лээн авахад х?н т?р?лхтнийг бэлтгэх явдал байлаа. 1863 онд Бахаулла (араб. Бурханы Алдар) ??рийг?? тэрх?? Бабын з?гн?с?н нэгэн болохыг зарлан тунхагласнаар Бахай Ш?тлэг мэндэлжээ. Ш?тлэгийн эв нэгдэл нь бичмэл “Гэрээс”-гээр хамгаалагдаж ирсэн ба Ш?тлэгийн цаашдын засаг захиргааны зарчим, байгууллага институциудын эрх мэдэл ямар байх нь м?н энэ “Гэрээс”-гээр зохицуулагджээ. Тус Ш?тлэгт с?м хийдийн тогтолцоо гэж байдагг?й. Харин орон нутгийн, ?ндэсний, олон улсын хэмжээнд сонгогдсон байгууллагууд л Бахай нийгэмлэг??дийг удирдан чигл??лдэг юм. Бахайн аливаа санд з?вх?н Бахайчуудыг л хандив ?рг?хийг з?вш??рд?г.
Сургаал
[засварлах | кодоор засварлах]Бахауллагийн сургаалын гол зарчим нь Эв нэгдэл байдаг. “Дэлхий ерт?нц бол нэг л улс орон б?г??д х?н т?р?лхт?н т??ний иргэд нь юм” хэмээн сургасан байдаг. Тэрээр ??рийн сургаал бичмэлдээ хууль, зарчмууд, дэлхийн соёл иргэншилд зориулсан байгууллага зэргийн талаар тодорхой заасан байдаг ба ??нд жишээ нь, аливаа атгаг сэжиг ?злээс ангид байх, эрэгтэйч??д эмэгтэйч??дийн тэгш эрх, дэлхийн шашнууд ?нэн чанартаа нэг б?г??д нэг л Бурханаас ??дэлтэй гэдгийг таньж з?вш??р?х, баян ядуугийн туйлширсан ялгааг ?г?й хийх, заавал олгох боловсролыг б?х нийтээрээ эзэмших, хувь х?н б?рийн ?нэнийг бие даан эрэлхийлэх ??рэг, б?х нийтийн аюулг?й байдлыг хангах зарчим дээр тулгуурласан дэлхийн хуулийн системийн ??сгэн бий болгох, м?н шашин бол учир шалтгаан ба шинжлэх ухаантай зохицолтой б?г??д ?нэн хэрэгтээ нэг юм гэсэн зарчмуудыг сургадаг. Чухам эдгээр зарчмуудыг баримталдаг тул Бахайн нийгэмлэг нь Н?Б гэх мэтийн олон улсын байгууллагуудын идэвхтэй хамтрагч, дэмжигч байж ирсэн юм. Бахай Ш?тлэгийн бас нэгэн гол сургаал бол х?н т?р?лхтний т?л?? ?йлчлэх явдал байдаг ба ??нтэй холбоотойгоор дэлхийн ?нц?г булан б?рт дунд сургууль, сум тосгоны эмнэлэг дээрх кампанит ажил, байгаль орчны т?с?л зэрэг нутгийн иргэдийн санаачлага дээр тулгуурласан нийгэм, эдийн засгийн х?гжлийн олон мянган т?слийг Бахайчууд хэрэгж??лж байна. Израил улсын Акка болон Хайфа хотуудад байх Бахайн Дэлхийн Т?в нь 1868 онд Бахауллаг энд ц?лсн??с хойш Бахай Ш?тлэгийн оюун санаа, засаг захиргааны т?в байсаар ирсэн юм. Хайфа хотын Кармел уулан дах Бабын бунхан болон Акка хотын ойролцоох Бахауллагийн бунхан нь дэлхийн Бахайчуудын хувьд хамгийн ариун газар нь билээ.
Боловсролын 3 ц?м ?йл ажиллагаа явуулдаг. ??нд:
- Х??хдийн хичээл буюу 5-11насны х??хд??дэд оюун санааны боловсрол /ёс суртахууны сайн сайхан зан чанар/-ыг дуу сурах, тоглоом тоглох, ишлэл цээжлэх, т??х сонсох, зураг будах зэргээр х?гж??лдэг.
- ?св?р насны залуучуудын б?лэг буюу 12-15насны залуучуудад материал судлах, ?йлчилгээ хийх, гар урлал, бусад ?йл ажиллагаагаар дамжуулан ??рийг?? бусдад з?в илэрхийлэх, ??рийн н??ц чадавхаа нээн илр??лж чаддаг.
- Сургалтын дугуйлан буюу 15-аас дээш насныхан хамрагддаг б?г??д энэх?? сургалт ??рийн оюун санаагаа х?гж??лээд зогсохг?й м?н бусдын сайн сайхны т?л?? ?йлчилгээ хийхэд нь туслах зорилготой. Рухи институтын ном матриалыг судалдаг юм. Жишээ нь: рухи1-3ыг судалснаар х??хдийн хичээлийн багшаар ?йлчлэх боломжтой юм.
Энэ шашны тухай ?г??лэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж г?йцээж ?г?хийг х?сье.